Nowy rok, nowa seria!
Zapraszamy Was do zwiedzania świata organów i muzyki organowej – od A do Z! Przewodnikiem po technicznych zakamarkach instrumentu będzie dr Maciej Bator, który wie, jak to się dzieje, że organy grają.
Niniejszym z radością zaczynamy cykl ALFABET ORGANOWY!
A JAK ABSTRAKT
Abstrakt to kawałek drewna, listewka ukryta w organach, która sprawia, że wciśnięty klawisz wpuszcza powietrze do piszczałek, otwiera klapę, otwiera zawór w wiatrownicy organów.
W kościele Mariahilf w Grazu organy z przeźroczystą obudową mają widoczne abstrakty (zdjęcie poniżej). Można tam zobaczyć kilkumilimetrowe ruchy abstraktów poruszanych przez klawisze.
Podczas gry abstrakty niekiedy drgają na boki, aby je ustabilizować stosuje się przypominające grzebień prowadnice. Abstrakty czasami się łamią, przecierają, są zjadane przez drewnojady. Na ich końcu zwykle jest metalowy hak, niekiedy także sznurek, aby drewno się nie rozwarstwiało. Mogą być wykonane z metalu podobnie jak linka hamulcowa w rowerze.
Na zdjęciach można zobaczyć abstrakty ze świdnickiego Kościoła Pokoju, z organów ołtarzowych. Na niektórych fotografiach widać sznurek owinięty wokół zakończenia abstraktu. Na innych można zobaczyć aluminiowe abstrakty z lat siedemdziesiątych z organów firmy Sauer z Höxter.
Czy widzicie już, gdzie znajdują się te elementy? Czy abstrakt jest abstrakcją?
English version
ORGAN TRACKER
A tracker is a piece of wood, a slat hidden in the organ, which causes the pressed button to let air into the pipes, opens the flap, and opens the valve in the organ’s windchest.
In the Mariahilf church in Graz, the organ with a transparent casing has tracker visible (photo). There you can see several millimeter long movements of trackers moved by the keys.
When playing, trackers sometimes vibrate sideways, to stabilize them, rails are used that resemble a comb. Trackers sometimes break, rub, are eaten by wood-eaters. There is usually a metal hook at their end, and sometimes a string as well, so that the wood does not delaminate. They can be made of metal, similar to the brake cable on a bicycle.
And these are trackers from the Church of Peace in Świdnica, altarorgan. Some photos show a strings wrapped around the end of the trackers. In other photos you can see aluminum trackers from the ’70s organ of Sauer (from Höxter).
Do you see it? Or is tracker an abstraction?
Abstrakty ze świdnickiego Kościoła Pokoju, z organów ołtarzowych. / Trackers from the Church of Peace in Świdnica, altarorgan.
Autor: dr Maciej Bator